ΗΛΙΑΝΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μακάρι να είχα δέσει τα χέρια της ασυνομίας

 Συνέντευξη στον Μανώλη Καλατζή (Εφημερίδα "Πολίτης")

Η Ηλιάνα Νικολάου, είναι η γυναίκα που ταύτισε το όνομα της με τον θεσμό του Επιτρόπου Διοικήσεως. Το πιο σημαντικό επίτευγμα της, είναι ότι κατάφερε να πείσει τους πολίτες πως η εξουσία δεν είναι ανεξέλεγκτη και όταν «συλλαμβάνεται» αυθαιρετούσα καλείται να δώσει λόγο και να συμμορφωθεί. Συγκρούστηκε με αυτό που όλοι έχουμε μάθει να ονομάζουμε «σύστημα», και απέδειξε ότι δεν είναι ανίκητο. Στο πρώτο μέρος της συνέντευξης που παραχώρησε στον «Π», ξεκαθαρίζει ότι αυτοί που αναζητούν δικαιολογίες, υποστηρίζοντας ότι οι συστάσεις της είναι μόνο συμβουλευτικού χαρακτήρα, πρέπει να το ξεχάσουν, γιατί οφείλουν να συμμορφώνονται, όχι με τις υποδείξεις της, αλλά με τη νομιμότητα.

Μιλάει επίσης για τις ευρείες αρμοδιότητες τις οποίες έχει αναλάβει το Γραφείο της παρά την μείωση του προσωπικού.  Απαντάει και σε όσους την κατηγορούν για συμβολή στην δήθεν αποθράσυνση των αλλοδαπών με τις θέσεις που κατά καιρούς παίρνει υπερασπιζόμενη τα δικαιώματα τους.

Βάρος στα ανθρώπινα δικαιώματα

Κα Νικολάου συμπληρώνεται σύντομα την δεύτερη σας θητεία ως Επίτροπος Διοικήσεως. Ο θεσμός έχει αλλάξει κατεύθυνση δεδομένου ότι από τότε που αναλάβατε πριν από 12 χρόνια, στην πορεία επιφορτιστήκατε με πολλά καινούργια καθήκοντα;

Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν προκύψει θεμελιακές αλλαγές στον θεσμό. Το 1998 το Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως ήταν μια μικρή υπηρεσία που ασχολείτο, και σωστά για τα τότε δεδομένα, με υποθέσεις κακοδιοίκησης. Σήμερα, θα τολμούσα να πω, έχουμε μπροστά μας μια εντελώς διαφορετική, μια άλλη υπηρεσία.

Ποιες ήταν οι αλλαγές που διαφοροποίησαν τον ρόλο του θεσμού;

Η πρώτη ήταν, η αναγνώριση του δικαιώματος αυτεπάγγελτης  παρέμβασης, που μας έδωσε το δικαίωμα να υπερβούμε τα όρια εξέτασης του ατομικού παραπόνου και να κάνουμε συστημικές έρευνες. Δηλαδή να εξετάσουμε παθογένειες του συστήματος και της διοίκησης προσβλέποντας πάντα σε αυτό που ονομάζουμε καλύτερο κράτος.

Οι εκθέσεις που έχουν υποβληθεί ως αποτέλεσμα αυτεπάγγελτων ερευνών πιστεύω πως στο σύνολό τους αποτελούν εγχειρίδιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Το Γραφείο σας ανέλαβε και δύο ακόμα ανεξάρτητες Αρχές. Αυτήν της Ισότητας και αυτήν κατά του Ρατσισμού και των Διακρίσεων.

Ναι. Και θεωρώ ότι το 2004, υπήρξε για το λόγο αυτό κομβικό σημείο στην εξέλιξη του θεσμού. Ήμουν νομίζω, ο πρώτος Ombudsman  που αναλάμβανε αυτές τις αρμοδιότητες και πρέπει να πω πως ήταν ένα ρίσκο, αφού υπήρχε ο κίνδυνος ενδεχομένου αποπροσανατολισμού αλλά και η προοπτική εμβάθυνσης στο αντικείμενο του.

Σήμερα μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι οι δύο Αρχές υπήρξαν μια δυναμική ανανέωση για το Θεσμό και ο τρόπος με τον οποίο ο Θεσμός μπόρεσε να τις ενσωματώσει υπήρξε ευεργετικός και για τον ίδιο και για τις Αρχές.

Προσφάτως, σας ανατέθηκαν και τα καθήκοντα του ΕΘΝΟΠΑΔ.

Οι νέες αρμοδιότητες, αντιμετωπίζονται με το ίδιο προσωπικό;

Από το Γραφείο μου έχουν αποσπαστεί λειτουργοί, στο πλαίσιο της οικονομικής περισυλλογής. Αν και αναλάβαμε νέες αρμοδιότητες, θα πρέπει να σας πως ότι ο προϋπολογισμός του παραμένει μειωμένος. Να προσθέσω όμως ότι θεωρώ πως η ανάθεση των αρμοδιοτήτων του ΕΘΝΟΠΑΔ στον Επίτροπο Διοικήσεως είναι τιμητική για το Γραφείο και στην πράξη αποτελεί αναγνώριση της συνεισφοράς του θεσμού στην προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Υποχρέωση η συμμόρφωση

Ο Επίτροπος Διοικήσεως, ως εκ της φύσεως του θεσμού, βρίσκεται σε μία μόνιμη τριβή και ίσως κάποτε αντιπαράθεση με τις κρατικές υπηρεσίες και την εκτελεστική εξουσία. Αυτό σας δημιουργεί προβλήματα;

 Κατά καιρούς, ναι. Ίσως γιατί δεν έχει γίνει απολύτως αντιληπτό ότι ο θεσμός δεν έχει σχέση με την όποια εκτελεστική εξουσία, γιατί έχει μπροστά του την κάθε εκτελεστική εξουσία που  με τη σειρά του θα έπρεπε να αποδέχεται το θέμα και το ρόλο που το ίδιο το κράτος του έχει αναθέσει και που είναι ακριβώς η επισήμανση αδυναμιών, κακών χειρισμών και όχι ο εξωραϊσμός της εικόνας του κράτους.

 Θεωρώ πάντως ότι τα προβλήματα  «τριβής» που αναφέρετε έχουν στον πιο μεγάλο βαθμό ξεπεραστεί.

Το γεγονός ότι κάποιες υπηρεσίες αρνούνται να συμμορφωθούν, εδράζεται και στο ότι η υλοποίηση των εισηγήσεων σας δεν είναι υποχρεωτική.

Αυτό είναι εντελώς εξωπραγματικό. Το ακούω κάποτε και γω και με έχει ενοχλήσει γιατί φανερώνει μια προσπάθεια υποτίμησης του Θεσμού.  Οι εισηγήσεις του Επιτρόπου δεν είναι συμβουλευτικού χαρακτήρα. Είναι εκεί για να υλοποιούνται. Δηλαδή θα πρέπει να απειλείς κάποιον ότι θα πάει φυλακή για να συμμορφωθεί με τη νομιμότητα; Τα περί συμβουλευτικού χαρακτήρα, δεν έχουν κανένα νόημα. Οι υπηρεσίες οφείλουν να συμμορφώνονται, όχι γιατί το απαιτεί η Επίτροπος Διοικήσεως, αλλά γιατί αυτό απαιτεί η νομιμότητα.

Δικαιώματα έχουν όλοι

Έχετε επικριθεί για τις θέσεις που έχετε πάρει έναντι της προστασίας των δικαιωμάτων των αλλοδαπών, είτε πρόκειται για παράνομους μετανάστες, είτε για νόμιμους, είτε για αιτητές πολιτικού ασύλου, είτε για οικιακές βοηθούς… Από κάποιους κατηγορηθήκατε ότι συμβάλλεται στην «αποκυπριοποίηση» της Κύπρου.

Η «αποκυπριοποίηση» είναι ένας σχετικός όρος και ιδιαίτερα μετά την ένταξη μας στην Ε.Ε. Να υπενθυμίσω κάτι που είναι βέβαιο ότι δεν έχει στόχο την «αποκυπριοποίηση». Το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960, στην κατοχύρωση και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν αναφέρεται σε Κύπριους πολίτες. Θεωρώ πως αποτελεί απόδειξη προοδευτικότητας το γεγονός ότι χρησιμοποιεί των όρο «πάντες», χωρίς καμία αναφορά σε φυλή, χρώμα, καταγωγή, θρησκεία και πεποιθήσεις. Ο  όρος «πάντες», σημαίνει πως όσοι βρίσκονται στο έδαφος και την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας απολαμβάνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα που κατοχυρώνει ο καταστατικός μας χάρτης. Στα πλαίσια αυτά κινείται και ο Επίτροπος.

Όσοι βρίσκονται στην Κύπρο νόμιμα.

Όχι μόνο. Και βέβαια μιλώ για μετανάστες και σε καμία περίπτωση αυτό δεν αφορά του εποίκους, γιατί ο τρόπος που οι τελευταίοι έχουν έρθει και εξακολουθούν να παραμένουν παραβιάζουν το ίδιο το Σύνταγμα.

 Υπάρχουν ευρωπαϊκές οδηγίες που μας υποχρεώνουν να προστατεύουμε τους αιτητές ασύλου. Έχουμε υποχρέωση να τους στηρίζουμε οικονομικά, δεν τους βοηθούμε από μεγαλοψυχία. Σήμερα έχει μειωθεί σημαντικότατα ο αριθμός των αιτητών ασύλου, κάτι που σημαίνει ότι δεν είναι μεγάλος ο κύκλος των προσώπων που τυγχάνουν οικονομικής βοήθειας από το κράτος.  Να σημειώσω εδώ ότι προωθείται τροποποίηση του Νόμου περί Δημοσίων Βοηθημάτων, ώστε η κατανομή να είναι πιο δίκαιη.

Υπάρχει η αίσθηση ότι δεν θα πρέπει να είμαστε ιδιαιτέρως ελαστικοί στην αποδοχή μεταναστών, γιατί είμαστε μικρός τόπος, υπό ημικατοχή και με δεδομένο τον εποικισμό κινδυνεύουμε με αλλοίωση της δημογραφικής σύνθεσης και στις ελεύθερες περιοχές.

Υπάρχει μία βάση σ’ αυτό. Δηλαδή ότι ο τόπος θα πρέπει να δέχεται τους ξένους σύμφωνα με τις αντοχές του. Από κει και πέρα όμως υπάρχει μια τάση υπερβολής, μια προσπάθεια υπερμεγέθυνσης του κινδύνου, ώστε να δημιουργηθεί αρνητική διάθεση του πολίτη απέναντι στους αλλοδαπούς.

Ο μετανάστης μετατρέπεται σε αποδιοπομπαίο τράγο και ευθύνεται για όλα τα κακά. Οι μεταναστευτικές ροές είναι μια αναπόφευκτη πραγματικότητα στο σύγχρονο κόσμο και πιστεύω πως όταν αντιμετωπίζεται με δημοκρατικό, δίκαιο και αλληλέγγυο τρόπο μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην κοινωνία, την οικονομία και τον πολιτισμό.

 

Κάποιοι ίσως θα έλεγαν ότι «καλά τα λέει η Επίτροπος», αλλά ας έρθει να ζήσει στην παλιά Λευκωσία και τότε θα δούμε τι άποψη θα διαμορφώσει για τους αλλοδαπούς.

Δέχομαι ότι υπάρχουν προβλήματα και είναι ευθύνη του κράτους να τα εντοπίσει και να τα λύσει. Δεν μπορείς όμως να λύνεις τα προβλήματα με επιχειρήσεις «σκούπα»  και ανθρωπομαζώματα. Ούτε να αρνείσαι την ανθρώπινη συνύπαρξη απλά για πρακτικούς λόγους και διευκολύνσεις.

Δεν βαίνουν όλα καλώς…

Στο παρελθόν κατηγορηθήκατε για διασυρμό της Κυπριακής Δημοκρατίας, λόγω των επισημάνσεων σας,  όπως για παράδειγμα εκείνες για το εμπόριο ανθρώπων με στόχο τη σεξουαλική εκμετάλλευση.

Ναι. Και πολύ έντονα μάλιστα. Μια σύγχρονη δημοκρατία όμως δεν μπορεί να έχει ταμπού καθωσπρεπισμού και να φοβάται την πραγματική της εικόνα.  Όταν έγινε η Έκθεση για την εμπορία γυναικών, η πρώτη αντίδραση ήταν: «Όχι. Αυτά τα πράγματα δεν συμβαίνουν στη Κύπρο».

Η Κύπρος ως μικρή κοινωνία έχει μια αυτάρκεια και αυταρέσκεια  που συντηρεί την ψευδαίσθηση ότι τα πάντα βαίνουν καλώς στον τόπο μας. Έχουμε όμως  όλα τα προβλήματα που έχουν όλα τα κράτη. Και αυτό είναι φυσιολογικό.  Η Έκθεση για την εμπορία γυναικών είχε γίνει το 2001 και οι τότε «καλλιτεχνικοί πράκτορες» ζητούσαν την παραίτηση μου, ενώ κάποιοι υποστήριζαν ότι  η Κύπρος είχε εκτεθεί διεθνώς.  Πως εξέθεσα την Κύπρο, όταν οι ξένοι ήταν πιο ενημερωμένοι από εμάς για το θέμα;

Η Έκθεση που υποβλήθηκε είχε σκοπό να δείξει υπευθυνότητα και διάθεση αναγνώρισης του προβλήματος και άρα σωστής αντιμετώπισης και επίλυσης του.

Οι εξελίξεις που ακολούθησαν και η συστηματική ενασχόληση της Πολιτείας για την καταπολέμηση της εμπορίας και την προστασία των θυμάτων δικαιώνουν τη θέση του Επιτρόπου Διοικήσεως.

Δυστυχώς ακόμα δέρνουν

Κα Νικολάου, κατά καιρούς κατηγορηθήκατε ότι με τις εκθέσεις σας «δέσατε τα χέρια της Αστυνομίας». Μάλιστα κάποιοι λένε ότι, κάποτε η Αστυνομία μπορούσε να δώσει και ένα μπάτσο, αλλά τώρα δεν μπορεί να ακουμπήσει κανέναν για να επιβάλλει την τάξη.

Αν έχει γίνει κάτι  τέτοιο, πρόκειται για επίτευγμα και είμαι περήφανη για αυτό.

Δεν είμαι σίγουρη όμως ότι έχω δέσει τα χέρια της Αστυνομίας, αφού  εξακολουθώ να δέχομαι παράπονα για κακοποιήσεις πολιτών.  Ο Επίτροπος Διοικήσεως επιδιώκει να δημιουργήσει μια κουλτούρα σεβασμού των δικαιωμάτων του πολίτη ως πάγια πολιτική για όλες τις υπηρεσίες και φυσικά ιδιαίτερα θα έλεγα για την Αστυνομία.

Έχετε ασχοληθεί πολλές φορές με τις πρακτικές μελών της αστυνομίας, και ουκ ολίγες φορές βρεθήκατε σε αντιπαράθεση με την ηγεσία της.

Από τις πιο σημαντικές εκθέσεις που έχει κάνει το Γραφείο μου και τις φιλοξενούσε ο ευρωπαίος Ombudsman για πολλές μέρες στην ιστοσελίδα του, είναι αυτές που έχουν προκαλέσει την οργή της δικής μας Αστυνομίας. Μιλώ για τις εκθέσεις που αναφέρονταν στον τρόπο δράσης της αστυνομίας σε μαζικές εκδηλώσεις, και είχαν δημιουργήσει και ένταση μεταξύ του τότε Αρχηγού της Αστυνομίας και του Επιτρόπου Διοικήσεως.  Πρόκειται για θέματα που ισχύουν και σήμερα και θα ήθελα η Αστυνομία να θυμάται τις Εκθέσεις αυτές κάθε φορά που κάνει παρόμοιου τύπου επιχειρήσεις. Όταν χρειάζεται να μπει σε σπίτια πολιτών, να θυμάται το άσυλο της κατοικίας που προστατεύεται από το Σύνταγμα. Όταν χρειάζεται να κάνει συλλήψεις, να θυμάται το καθήκον της απέναντι σε ανήλικους παραβάτες. 

Οι Εκθέσεις του Επιτρόπου είναι απλά υπόμνηση του πραγματικού ρόλου της Αστυνομίας και των ορίων της δράσης της.

Όπισθεν στις Φυλακές

Προβλήματα φαίνεται να υπάρχουν και στις Φυλακές. Έχετε κάνει μια σειρά αυτεπάγγελτων ερευνών. Υπάρχει συμμόρφωση με τις εισηγήσεις σας;

Οι πιο πολλές αυτεπάγγελτες παρεμβάσεις αφορούν το Σωφρονιστικό Σύστημα και  τις θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικές. Φοβάμαι όμως πως αυτή τη στιγμή θα πρέπει να μιλήσω για οπισθοδρόμηση. Σε όλες τις προσεγγίσεις στόχος ήταν η διασφάλιση της έκτισης της ποινής όπως προνοεί ο νόμος, δηλ. χωρίς να επισωρεύονται περισσότερα προβλήματα στους κατάδικους. Η στέρηση της ελευθερίας δεν συνοδεύεται κατ’ ανάγκη και από άλλες επαχθείς για τον κρατούμενο καταστάσεις.

Σήμερα υπάρχει μια αρνητική κατάσταση. Μια έκθεση που θα υποβληθεί αυτές τις μέρες αφορά ακόμα και το θέμα της πρόσβασης του Επιτρόπου στις Κεντρικές Φυλακές, υπό το φως και των νέων αρμοδιοτήτων του Εθνικού Μηχανισμού για την Πρόληψη της Κακομεταχείρισης και των Βασανιστηρίων.  Στην πρόσβαση του Επιτρόπου Διοικήσεως στις Φυλακές δεν υπήρξε ποτέ θέμα αλλά σήμερα αντιμετωπίζουμε πρόβλημα. Πρόβλημα εντοπίζεται σε σχέση με τα κιβώτια παραπόνων που αλλάζουν θέσεις, αλλάζουν τρόπους και μεθόδους συλλογής των παραπόνων. Είναι πρώτιστα θέμα ανεξαρτησίας του θεσμού και διασφάλισης της άμεσης και ανεμπόδιστης πρόσβασης.

«Ότι κάηκε, κάηκε σωστά»

Κατηγορήστε ακόμη ότι με τις απόψεις που έχτε διατυπώσει σε κάποιες εκθέσεις σας έχετε συμβάλλει στην «χαλάρωση των ηθών».

Κατά ποιον τρόπο;

Αναφέρομαι στις εκθέσεις για τα δικαιώματα ομοφυλοφίλων και την ανάγκη νομικής κατοχύρωσης  των σχέσεων ατόμων του ιδίου φύλου.

Μάλιστα. Παρόμοιες κατηγορίες  είχα ακούσει και ως Πρόεδρος του Οικογενειακού Δικαστηρίου όταν υποστήριζα το συναινετικό διαζύγιο, λέγοντας πως δεν μπορούν να παραμένουν δύο άνθρωποι δεμένοι τυπικά, σ’ ένα γάμο που έχει πάψει να υφίσταται και παρά τη θέληση τους. Και τότε θεωρούσαν κάποιοι ότι πλήττεται ο θεσμός της νόμιμης οικογένειας. Σήμερα λοιπόν δεν μου προκαλούν την ίδια αίσθηση αυτές οι κατηγορίες. Ο Γιώργος Σεφέρης είπε: «ότι κάηκε, κάηκε σωστά». Δηλαδή δεν μπορούμε να κρατούμε στάσιμες καταστάσεις που ο χρόνος τις αλλάζει και να εμμένουμε σ’ αυτές.

Η σύγχρονη κοινωνία αναγνωρίζει σε κάθε άνθρωπο το δικαίωμα των δικών του προσωπικών επιλογών. Είναι θέμα ελευθερίας. Ότι είναι ανθρώπινο, δεν είναι κατ’ ανάγκη κακό. Και νομίζω πως δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια μας στις πραγματικότητες. Αν δύο άτομα του ιδίου φύλου συμβιώνουν στην πράξη η απλή αναγνώριση αυτής της συμβίωσης, σε τι διαφοροποιεί την κατάσταση;

Έχετε έρθει ποτέ σε συνειδησιακή σύγκρουση με απόψεις που διατυπώνεται ως Επίτροπος Διοικήσεως, γιατί ενδεχομένως οι δικές προσωπικές απόψεις να είναι διαφορετικές;

Ο θεσμός του Επιτρόπου Διοικήσεως με έχει επηρεάσει πάρα πολύ. Έχω μάθει να αδειάζω το μυαλό μου από τις δικές μου προσωπικές απόψεις όταν διερευνώ ένα θέμα. Κάποιες φορές, υπάρχουν πράγματα που μπορεί να μην μου αρέσουν, και προσωπικά έχω το δικαίωμα να μην τα επιλέξω. Το κριτήριο όμως, δεν είναι τι αρέσει και τι όχι, σε μένα. Τις δικές μου απόψεις τις περιορίζω στον εαυτό μου. Έτσι δεν έχω καμία συνειδησιακή σύγκρουση. Ξέρω τι δεν θα επέλεγα εγώ, αλλά αυτό δεν είναι λόγος για να  επηρεάσω την απόφαση που πρέπει να πάρω.

Όταν εξοργίζομαι σταματάω

Υπήρξατε δικηγόρος, δικαστής, τώρα Επίτροπος Διοικήσεως και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο. Τι από όλα αυτά σας εκφράζει περισσότερο;

Νομίζω πως είμαι λίγο από όλα. Αξιοποιώ όλες τις εμπειρίες που έχω αποκομίσει για να πάω παρακάτω. Σε αυτό νομίζω ότι μοιάζω με τον θεσμό. Δηλαδή δεν φτάνω ποτέ σ’ ένα τέρμα και θέλω να βλέπω τον δρόμο ανοιχτό.

Θα μπορούσατε να είστε δικαστής σε Κακουργιοδικείο στέλνοντας κόσμο στη φυλακή;

Το ποινικό δίκαιο με ενδιαφέρει πάρα πολύ, γιατί έχει να κάνει με τις ελευθερίες του ατόμου. Ναι θα μπορούσα να είμαι και δικαστής Κακουργιοδικείου. Στο παρελθόν όταν το Κακουργιοδικείο συστάθηκε για πρώτη φορά, είχα ερωτηθεί σχετικά. Απλώς προτίμησα το Οικογενειακό Δικαστήριο. Οι αρχές του ποινικού δικαίου, δεν έχουν να κάνουν με το αν στέλνεις κάποιον στη φυλακή ή όχι, το ενδιαφέρον έγκειται  στη σωστή εξισορρόπηση της πράξης και του χαρακτήρα του ατόμου και αυτό είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη και άρα ενδιαφέρουσα κατάσταση. Και νομίζω ξεχνούμε την εμπλοκή του Επιτρόπου σε επί μέρους θέματα του ποινικού Δικαίου όπως η έκτιση της ποινής.

Όταν διερευνάτε κάποιοι παράπονο, τυχαίνει να εξοργιστείτε από τα ευρήματα;

Μερικές φορές εξοργίζομαι και εκεί σταματώ. Περιμένω να φύγει η συναισθηματική φόρτιση και να δω τα πράγματα πιο αντικειμενικά. Μην ξεχνάτε ότι κάνω διαμεσολάβηση και αυτό χρειάζεται νηφαλιότητα.

Νομικός… λόγω λατινικών

Αν δεν ακολουθούσατε την νομική, με τι θα θέλατε να ασχοληθείτε;

Μα δεν ήθελα να γίνω νομικός. Προοριζόμουν για φιλόλογος. Ως μαθήτρια είχα επίδοση στη λογοτεχνία και στα φιλολογικά μαθήματα. Όμως δεν μου άρεσαν τότε τα λατινικά, τα οποία αγάπησα αργότερα στο Ρωμαϊκό Δίκαιο. Επέλεξα τη Νομική κατά τύχη, ως κάτι πιο σύγχρονο. Μου πήρε τρία χρόνια για να καταλάβω ότι θα έπρεπε να γίνω δικηγόρος. Στα τρία πρώτα χρόνια στο πανεπιστήμιο παρακολουθούσα και μαθήματα φιλολογίας, δημοσιογραφίας και παρακολούθησα δραματικές σχολές όπου είχα φίλους. Χρωστώ απέραντη ευγνωμοσύνη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για τα πολλά «κεντρίσματα» που μου έχει δώσει. Νομίζω πάντως πως αν γύριζα πίσω θα επέλεγα ξανά τη Νομική, ενσυνείδητα αυτή τη φορά.

Ελεύθερο χρόνο έχετε;

 Ο Επίτροπος έχει φορτωμένο πρόγραμμα αλλά δεν λειτουργώ ως υπάλληλος της αποικιοκρατίας. Εκτός από το Γραφείο έχω και άλλες προσωπικές ασχολίες. Το χρόνο μου νομίζω πως έχω καταφέρει να τον διαχειρίζομαι σωστά. Δεν νοιώθω ότι στερούμαι κάτι για να υπηρετώ τον θεσμό. Εξάλλου ο Επίτροπος Διοικήσεως αφεαυτού συνεπάγεται ένα αίσθημα ελευθερίας.

Η «Υγεία»… ασθενεί

Από τις ετήσιες εκθέσεις σας και ιδιαιτέρως από την τελευταία φαίνεται πως το μεγαλύτερο πρόβλημα συνεργασίας το αντιμετωπίζετε με το Υπουργείο Υγείας. Παρατηρείται κάποια βελτίωση;

Έχουμε εξαντλήσει έως τώρα τα όρια που επιτρέπει η διοικητική έρευνα, για να υποβληθούν κάποιες εισηγήσεις που αποτελούν εργαλείο στα χέρια της αρμόδιας υπηρεσίας να προχωρήσει πιο κάτω.

Αναφέρομαι ειδικότερα στην πρόσφατη έρευνα για την ιατρική αμέλεια που δείχνει πόσο ο Θεσμός μπορεί να είναι αρωγός στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Υπουργείο. Μικρά βήματα βελτίωσης έχουν γίνει.

Αναμένουμε όμως την άμεση και πιο αποτελεσματική ανταπόκριση. Η σοβαρότητα του αντικειμένου, η ανθρώπινη ζωή, δε χωρεί συμβιβασμούς.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΥΠ. ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Λ. ΛΟΥΚΑ ΣΤΟΝ «ΠΟΛΙΤΗ»

Το κόστος κάθε κρατούμενου στις ΗΠΑ είναι 26 δολάρια και στη Κύπρο 57

Έξι εταιρείες θέλουν να χτίσουν φυλακές

ΣΥΝΕΝΤΕΥΗ ΣΤΟΥΣ:

ΜΑΝΩΛΗ ΚΑΛΑΤΖΗ

ΓΙΑΝΝΗ ΝΕΑΡΧΟΥ

ΣΟΦΗ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ

«Όπου ανοίγει ένα σχολείο κλείνει μια φυλακή…» Όταν ο Κοσμάς ο Αιτωλός έλεγε αυτή την φράση, δεν μπορούσε να φανταστεί την Κύπρο του 2010, στην οποία παρά τα σχολεία που έχουν ανοίξει, η μία και μοναδική φυλακή «ξεχειλίζει» με αποτέλεσμα να χωλαίνει και ο σωφρονισμός αλλά και η δικαιοσύνη σε πολλές περιπτώσεις να απονέμεται κατ’ επίφαση, αφού οι απονομές χάριτος για σκοπούς αποσυμφόρησης  ακυρώνουν ουσιαστικά τις ποινές που επιβάλλουν τα δικαστήρια.

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Λουκάς Λουκά, στο 1ο μέρος της συνέντευξης του στον «Π»,  δηλώνει πως είναι έτοιμος να παρουσιάσει στο υπουργικό συμβούλιο τις προτάσεις έξι ιδιωτικών εταιρειών για ανέγερση και λειτουργία νέων φυλακών. Όσο για τις υφιστάμενες φυλακές δεν φαίνεται να υπάρχουν κάποιες σκέψεις αξιοποίησης τους από το υπουργείο, αφού τόσο η τοποθεσία τους όσο και η παλαιότητα τους δεν συνάδουν με τις προδιαγραφές των σύγχρονων σωφρονιστικών εγκαταστάσεων. Ο κ. Λουκά, εκφράζει ανησυχία για τα φαινόμενα αποδράσεων κρατουμένων από αστυνομικούς σταθμούς, ενώ προβληματίζεται και για τις διαρροές πληροφοριών από την αστυνομία.

Φυλακές …ΛΤΔ

Κύριε υπουργέ, εδώ και καιρό έχει διατυπωθεί η πρόθεση για ανέγερση νέων φυλακών, αλλά επί του παρόντος δεν φαίνεται να έχει γίνει κάποια κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση.

Έχω έτοιμη πρόταση για το υπουργικό συμβούλιο. Έγιναν ενώπιον μου παρουσιάσεις από έξι εταιρείες, - μία κυπριακή και πέντε του εξωτερικού,-  και το σύστημα που επιλέξαμε δεν είναι το ΒΟΤ αλλά το PPP (Public Private Partenship). H εταιρεία δηλαδή που θα επιλεγεί, θα αναλάβει τα πάντα, εκτός από την ασφάλεια. Αυτή τουλάχιστον θα είναι η δική μου πρόταση. Και πιστεύω πως θα εξοικονομήσουμε χρήματα εάν κτιστούν φυλακές από τον ιδιωτικό τομέα, αφού από την εμπειρία της Αμερικής διαπιστώνεται ότι ο κάθε κρατούμενος κοστίζει περί τα 26 δολάρια την ημέρα, ενώ στις δικές μας φυλακές κοστίζει περί τα 57 δολάρια. Η σίτιση δηλαδή είναι πιο φθηνή αφού παρακάμπτεται η διαδικασία των προσφορών και ο ιδιοκτήτης των φυλακών έρχεται σε άμεση επαφή με τον ενδιαφερόμενο.

Οι προτάσεις που σας υποβλήθηκαν είναι ολοκληρωμένες;

Στα σχέδια που μου παρουσίασαν οι εταιρείες περιλαμβάνονται τα πάντα, όπως το πόσα κελιά θα πρέπει να δημιουργηθούν, πόσα εργαστήρια, πόσο θα είναι το προσωπικό των δεσμοφυλάκων, των γιατρών, των δασκάλων, των τεχνικών κλπ.

Για να επισημάνω τη διαφορά με το τι ισχύει σήμερα, που οι φυλακές ανήκουν στο δημόσιο τομέα, να σας πω μόνο πως εάν πάτε τώρα στο ίδρυμα, θα διαπιστώσετε πως από τους 30 νοσοκόμους, οι μισοί είναι με άδεια ασθενείας. Αν όμως το προσωπικό των φυλακών θα ανήκει στον ιδιωτικό τομέα, με την τρίτη και τέταρτη άδεια ασθενείας, ο εργοδότης θα στείλει τον εργοδοτούμενο στο σπίτι του.

Για το κόστος ανέγερσης και λειτουργίας έχετε καταλήξει;

Οι παρουσιάσεις που έγιναν ενώπιον μου αφορούσαν φυλακές χωρητικότητας περί των 2.000 ατόμων. (σήμερα οι φυλακές έχουν χωρητικότητα 350 κρατουμένων). Το κόστος για τη χωρητικότητα αυτή κυμαίνεται στα 168 εκατ. ευρώ, όλα όμως εξαρτώνται από τον διαχωρισμό, το επίπεδο ασφάλειας κλπ. Για 700 δηλαδή άτομα, το επίπεδο ασφάλειας θα είναι π.χ. υψηλό, για άλλα 700 θα είναι χαμηλό και η υπόλοιπη χωρητικότητα θα αποτελέσει την ανοικτή φυλακή.

Ο χώρος που έχει επιλεγεί είναι στο Μαρκί;

Βεβαίως δεν έχουν γίνει ακόμα όλες οι απαραίτητες μελέτες ούτε υπάρχει οριστική απόφαση αλλά  από δική μου μελέτη και έρευνα κατέληξα σε ένα χώρο στο Μαρκί, έκτασης περίπου 200 σκαλών. Το συγκεκριμένο τεμάχιο δεν χρειάζεται απαλλοτρίωση και πιστεύω ότι η πρότασή μου θα γίνει αποδεκτή από το υπουργικό συμβούλιο.

Ασθενής κολυμβητής!

Αναφερθήκατε προηγουμένως στις άδειες ασθενείας. Κρίνετε ότι γίνεται κατάχρηση στην αστυνομία και τις φυλακές;

Ναι, υπάρχει αυτό το πρόβλημα σε όλη τη δημόσια υπηρεσία, όπως υπάρχει και στο χώρο των φυλακών και στο χώρο της αστυνομίας. Και όχι μόνο γίνεται κατάχρηση, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις που αγγίζουν τα άκρα. Για να φέρω ένα μόνο παράδειγμα, να σας πω ότι ένας δεσμοφύλακας έπαιρνε συνέχεια άδειες ασθενείας. Κάποια στιγμή αποφάσισαν να τον ελέγξουν και εντέλει τον βρήκαν να κάνει μπάνιο στον Πρωταρά. Ποια ήταν η δικαιολογία; Ότι τα μπάνια τού τα συνέστησε ο γιατρός...

Παρόμοια φαινόμενα μονίμως ασθενούντων υπάρχουν και στην αστυνομία

Απ’ ό,τι γνωρίζω για το θέμα αυτό, αξιωματικός της αστυνομίας συναντήθηκε με τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο και ζήτησε τη συνεργασία του, ώστε να μην χορηγούν οι γιατροί ασύστολα άδειες. Ζητήθηκε δηλαδή από τον Σύλλογο να συμπληρώνουν οι γιατροί ένα έντυπο, στο οποίο θα καταγράφουν ποιο ακριβώς πρόβλημα αντιμετωπίζει ένας ασθενής και γιατί χρειάζεται να απουσιάσει από την εργασία του. Το πράγμα έχει παραγίνει και δεν μπορεί ο φορολογούμενος πολίτης να πληρώνει υπαλλήλους που δεν εργάζονται.

Απόδραση… υπευθυνότητας

Κύριε υπουργέ ανησυχείτε για τις συχνές αποδράσεις κρατουμένων; Σημειώθηκαν δέκα συνολικά αυτή τη χρονιά.

Συζήτησα αυτό το θέμα με τον αρχηγό αστυνομίας και γνωρίζω ότι έδωσε αυστηρές οδηγίες ως προς την αυστηρή φύλαξη όσων συλλαμβάνονται και οδηγούνται σε αστυνομικούς σταθμούς, ή όσων οδηγούνται στα δικαστήρια. Πρέπει να αντιληφθούν οι αστυνομικοί που είναι επιφορτισμένοι με τέτοια καθήκοντα ότι δεν χωρούν συναισθηματισμοί και χαλαρότητα και ότι οφείλουν να λαμβάνουν όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα. Όποιος δεν επιτελεί σωστά την εργασία του, πρέπει να γνωρίζει ότι θα υποστεί και τις συνέπειες.

Μια και αναφερθήκατε σε χαλαρότητα, σε αυστηρές οδηγίες και σε λήψη μέτρων… Μήπως τελικά όλα αυτά δεν έχουν αντίκρισμα; Για παράδειγμα κατηγορείστε ότι αργήσατε να λάβετε μέτρα στην ΥΚΑΝ παρά το ότι γνωρίζατε την κατάσταση που επικρατούσε. Το ίδιο φαίνεται να συμβαίνει και στη ΜΜΑΔ

Εσείς πιστεύετε ότι υπάρχει υπηρεσία χωρίς προβλήματα; Το θέμα είναι να εντοπίζονται γρήγορα και να γίνονται τέτοιες κινήσεις που να διορθώνουν την κατάσταση. Εκεί όμως που τα προβλήματα δεν μπορεί να επιλυθούν – και δεν μιλώ για τη ΜΜΑΔ, μιλώ γενικά – τότε πρέπει να κόβονται. Δεν μπορείς όμως με το παραμικρό που θα συμβεί, να αλλάζεις τον διοικητή. Αν ήταν έτσι, θα τους αλλάζαμε συνέχεια. Δίνεις χρόνο, κάνεις διορθωτικές κινήσεις και όταν δεις πως η κατάσταση δεν διορθώνεται, τότε οφείλεις να πάρεις μέτρα. Προσωπικά πιστεύω στην εναλλαξιμότητα και στην αλλαγή των πόστων και είμαι της θεωρίας ότι ουδείς αναντικατάστατος. Είμαι επίσης της θεωρίας πως από τη στιγμή που οι σημερινοί απλοί αστυνομικοί θα αποτελέσουν αύριο πιθανόν και την ηγεσία της αστυνομίας, πρέπει να περάσουν απ’ όλες τις υπηρεσίες για να αποκτήσουν εμπειρίες. 

 Δεν μετανιώνω…

Ο Λουκάς Λουκά διορίστηκε στην θέση του υπουργού Δικαιοσύνης μετά την παραίτηση του Κύπρου Χρυσοστομίδη. Ήταν η περίοδος που η αστυνομία διερχόταν μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις των τελευταίων ετών, καθώς διαπιστωνόταν η ύπαρξη σήψης και διαφθοράς στους κόλπους της. Έκτοτε η αστυνομία διήλθε και από άλλες δύσκολες περιόδους. Ο Λουκάς Λουκά δηλώνει ότι σε καμία περίπτωση δεν μετάνιωσε που αποδέχθηκε τον διορισμό του.

« Από τη στιγμή που αποφασίζεις να αναλάβεις ένα τόσο νευραλγικό πόστο, γνωρίζεις πολύ καλά τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσεις και γενικά πού πας. Ήξερα τα της Αστυνομίας, δεν ήμουν άσχετος. Ούτε υπήρξε κάποια κρίσιμη στιγμή που με οδήγησε να κάνω σκέψεις για παραίτηση».

Διαρροές και ευθύνες

Οι σχέσεις δημοσιογράφων με την ηγεσία της αστυνομίας δεν θα μπορούσαν να θεωρηθούν αρμονικές. Ο αρχηγός του Σώματος πέραν της συστηματικής αποφυγής των επαφών του με τους δημοσιογράφους, αρκετές φορές ήρθε σε ρήξη με τους εκπροσώπους των ΜΜΕ, ενώ υπήρξαν και περιπτώσεις απειλών για ποινικές διώξεις λόγω αποκαλύψεων. Ωστόσο οι διαρροές αποτελούν διαχρονικό φαινόμενο στην αστυνομία και αυτό φαίνεται να απασχολεί και να προβληματίζει και τον υπουργό Δικαισοσύνης

«Ναι, με απασχολούν οι διαρροές γιατί ποτέ δεν ξέρεις τι ακριβώς μπορεί να διαρρεύσει. Πιστεύω βέβαια ακράδαντα στη συνεργασία μεταξύ των δημοσιογράφων και της αστυνομίας, και οι δημοσιογράφοι όμως πρέπει να έχουν τα όριά τους. Αν κάποιος δηλαδή δημοσιογράφος παρανομήσει, δεν πρέπει να του ασκηθεί ποινική δίωξη; Γι’ αυτό το λόγο λέω πάντα ότι κανείς δεν έχει ασυλία».  

Αναγκαιότητα η στελέχωση των αστυνομικών σταθμών της υπαίθρου

Σκούπα με 90 μεταθέσεις στο αρχηγείο

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΥΣ:

ΜΑΝΩΛΗ ΚΑΛΑΤΖΗ

ΓΙΑΝΝΗ ΝΕΑΡΧΟΥ

ΣΟΦΗ ΟΡΦΑΝΙΔΟΥ

Δεκάδες αστυνομικοί θα «ξεβολευτούν» και θα μετακινηθούν από το αρχηγείο της αστυνομίας. Η πρόθεση του υπουργού δημιούργησε αντιδράσεις… αλλά τους έκοψε τον βήχα.

Η Κύπρος διαθέτει την μεγαλύτερη σε αριθμό αστυνομική δύναμη σε σχέση με την αναλογία πληθυσμού από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο πολλές υπηρεσίες παρουσιάζουν έλλειψη προσωπικού ενώ υπάρχουν αστυνομική σταθμοί με μόνο έναν αστυνομικό σε κάθε βάρδια, ο οποίος εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες αστυνόμευσης. Την ίδια ώρα υπάρχουν υπηρεσίες στις οποίες υπηρετούν αστυνομικοί με … αδιευκρίνιστο αντικείμενο εργασίας και γραφεία στα οποία δεν βρίσκουν γραφείο για να κάτσουν. Ο υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης Λουκάς Λουκά στο 2^ο μέρος της συνέντευξης του στον «Π», αποκαλύπτει ότι σύντομα παίρνουν «φύλλο πορείας»  από το αρχηγείο αστυνομίας 90 αξιωματικοί, λοχίες και αστυφύλακες για να στελεχώσουν άλλες υπηρεσίες. Ο κ. Λουκά διαβλέποντας κάποια απροθυμία για τις μετακινήσεις αυτές προειδοποίησε ότι αν δεν είχε σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στα χέρια του τα 90 ονόματα θα αναθεωρούσε τις αποφάσεις του και θα ζητούσε να μετακινηθούν 120! Ο κ. Λουκά κλήθηκε να απαντήσει και σε ερωτήματα που αφορούν την κατάσταση που δημιουργήθηκε στην ΥΚΑΝ μετά την αποτυχημένη επιχείρηση στην Αραδίππου… Ωστόσο δεν υπήρξε ιδιαιτέρως διαφωτιστικός.

«Αδειάζει» το αρχηγείο

Κύριε υπουργέ, σας ικανοποιεί η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η αστυνομία;

Μετά τα γεγονότα, ιδίως με τον Κίτα, γίνεται σοβαρότατη προσπάθεια για βελτίωση της εικόνας και της επιχειρησιακής δράσης, όχι μόνο της ΥΚΑΝ, αλλά όλων των υπηρεσιών. Όταν διορίστηκα, υπήρχαν σταθμοί που ήταν στελεχωμένοι με τέσσερις μόνο αστυνομικούς. Δεν ήταν σταθμοί με έναν αστυνομικό σε κάθε βάρδια. Σήμερα στελεχώθηκαν όλοι σχεδόν οι σταθμοί, επεκτείναμε το θεσμό της κοινοτικής αστυνόμευσης και αυτή τη στιγμή γίνεται προσπάθεια να μειώσουμε το προσωπικό στο Αρχηγείο, προκειμένου να στελεχώσουμε άλλες υπηρεσίες που χρειάζονται ενίσχυση.

Έχετε κάνει υπολογισμούς; Πόσοι αστυνομικοί θα φύγουν από το αρχηγείο;

Σε πρώτο στάδιο θα μετακινηθούν περί τα 90 άτομα, τα οποία θα ενισχύσουν σταθμούς όπως της Δευτεράς που έκλεισε και τώρα θα επαναλειτουργήσει. Έκλεισε ο σταθμός της Κλήρου, ανοιξε ο περιφερειακός σταθμός της Λακατάμειας, κακώς κατά την γνώμη μου, γιατί εγκαταλείφθηκαν τα απομακρυσμένα χωριά. Ο σταθμός της Λακατάμειας καλύπτει την περιοχή μέχρι τους Καπέδες. Μιλάμε για πολύ μεγάλη έκταση με 50-60.000 κατοίκους. ένα μεγάλο αριθμό κοινοτήτων με τεράστια πληθυσμιακή έκταση. Θα ενισχυθεί επίσης ο σταθμός της Πόλης Χρυσοχούς με 15 περίπου ακόμα αστυνομικούς, από 20 δηλαδή υπολογίζουμε να αυξηθούν στους 30-35, ενώ είναι εισήγησή μου να δημιουργηθούν στην περιοχή μικρά κλιμάκια τροχαίας και της ΥΚΑΝ, τόσο λόγω της εδαφικής έκτασης, όσο και λόγω της πληθυσμιακής αύξησης τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω τουρισμού.

Από τις ανακατατάξεις στο Αρχηγείο θα στελεχωθούν και τα κρατητήρια στην Πάφο, αν και εδώ θέλω να πω ότι χρειάζονται πολύ περισσότεροι αστυνομικοί επειδή τα κρατητήρια είναι πολλά. Οι μόνες νέες προσλήψεις που θα γίνουν θα είναι για τα κρατητήρια στη Μεννόγια, αφού εκεί χρειάζονται περί τους 204 αστυνομικούς.

Με τις φρουρές δημοσίων προσώπων τι θα γίνει; Είναι ένα θέμα που συζητείται για χρόνια αλλά ουδείς φαίνεται διατεθειμένος να το αγγίξει.

Έχω έτοιμη πρόταση για να μειωθούν και οι φρουρές αλλά είναι ένα θέμα το οποίο πρέπει να συζητηθεί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Επειδή όμως δόθηκε μεγάλη διάσταση στο θέμα του αριθμού των φρουρών, θέλω να επισημάνω ότι αυτοί δεν είναι πολλοί. Οι φρουρές αποτελούνται από 140-160 περίπου άτομα – στην Ελλάδα ο αριθμός αγγίζει τις 4.500 χιλιάδες – και  σκοπεύουμε να μετακινήσουμε περί τους 20-25 αστυνομικούς. Εκεί που χρειάζεται να μειωθούν οι φρουρές, θα μειωθούν.

Λάθη κάνουμε όλοι

Πριν ολοκληρωθεί η διοικητική έρευνα αναφορικά με την αποτυχημένη επιχείρηση της ΥΚΑΝ στην Αραδίππου, έγιναν κάποιες κινήσεις που μπορεί κάποιος να θεωρήσει ότι έστειλαν κάποια μηνύματα. Το ότι ο τέως διοικητής της ΥΚΑΝ τοποθετήθηκε στους αδιάφθορους δεν προκαταλαμβάνει το αποτέλεσμα του πορίσματος;

Όλοι οι αξιωματικοί της αστυνομίας αξιολογούνται με συγκεκριμένα κριτήρια και η προσπάθεια είναι να τοποθετούνται σε υπηρεσίες που μπορούν να αποδώσουν. Νομίζω ότι αυτή η  τοποθέτηση ήταν σωστή, καθώς πιστεύω πως ο συγκεκριμένος αξιωματικός μπορεί να αποδώσει στο συγκεκριμένο πόστο.

Δεν κρίνεται όμως βεβιασμένη την κίνηση πριν καταδειχθεί αν και ποιοι έχουν ευθύνες;

Εγώ προσωπικά δεν κατέληξα πουθενά, ούτε κάνω παρέμβαση. Εκείνο που λέω είναι πως δεν μπορείς να αναμένεις το αποτέλεσμα μιας έρευνας, η οποία μπορεί να δείξει κάτι, αλλά μπορεί και να μην δείξει τίποτα, για να κάνεις κάποιες κινήσεις. Και στην περίπτωση όμως που διαφανεί ότι έγινε μία αποτυχημένη επιχείρηση, δεν μπορείς να αποκεφαλίσεις τον άλλον. Συνήθως λάθη κάνουν εκείνοι που εργάζονται.

Σας προβληματίζει το γεγονός ότι η ΥΚΑΝ απασχολεί συνέχεια την ηγεσία της Αστυνομίας και το αρμόδιο υπουργείο με κινήσεις που κάποιες φορές αγγίζουν τα όρια της παρανομίας;

Η θέση μου ήταν και είναι πως ό,τι γίνεται στην Αστυνομία, πρέπει να γίνεται στα πλαίσια της νομιμότητας. Υπάρχουν διαδικασίες, υπάρχουν κανονισμοί και στην περίπτωση της ΥΚΑΝ που λειτουργεί και με πληροφοριοδότες, μπορεί να πληροφορήσει σχετικά τον Γενικό Εισαγγελέα και να λειτουργήσει υπό τις οδηγίες του. Ως προς την πιστή εφαρμογή των οδηγιών και κανονισμών είμαι κάθετος. Δεν αμφισβητώ όμως πως σε νευραλγικά πόστα, όπως η ΥΚΑΝ, μπορεί να μπεις σε πειρασμούς για να φέρεις σε πέρας μια υπόθεση, μια αποστολή. Είναι άνθρωποι. Εξαρτάται από τους ανθρώπους το πώς ενεργούν.

Εδώ όμως, κ. Λουκά, πέρασαν 12 κιλά ναρκωτικά στα χέρια των εμπόρων και εντούτοις δεν υπήρξαν επιπτώσεις για κανέναν. Και πιθανόν να μείνετε εκτεθειμένος εάν τελικά αποδειχθεί ότι υπήρξε συνεργασία με τον εισαγωγέα και όχι απλή πληροφορία.

Δεν πρόκειται να τοποθετηθώ αν δεν πάρω στα χέρια μου το τελικό πόρισμα. Η επίσημη έρευνα και το αποτέλεσμά της είναι το θέμα και εκεί θα εστιάσουμε την προσοχή μας. Τώρα αυτό που αναμένουμε είναι να αναλάβει καθήκοντα ο νέος διοικητής της ΥΚΑΝ, να επιλέξει τα πρόσωπα που θεωρεί ότι μπορεί να εργασθεί μαζί τους, να οργανώσει την επιχειρησιακή δράση της υπηρεσίας και ελπίζουμε ότι θα γίνουν οι κινήσεις εκείνες που θα βοηθήσουν στην ορθή εκτέλεση του έργου της. Σε δύο με τρεις βδομάδες αναμένουμε ότι θα έχουμε ένα ολοκληρωμένο πακέτο εισηγήσεων από τον νέο διοικητή.

Νοιώθω ασφαλής

Αν σήμερα βγάζατε το κοστούμι του υπουργού και σας ρωτούσαμε σαν απλό πολίτη αν αισθάνεστε ασφαλής, τι θα απαντούσατε;

                                                                                           

Σε ορισμένα αδικήματα υπάρχει μία έξαρση, αλλά δεν είναι σωστό να τα μηδενίζουμε όλα. Βεβαίως υπάρχει ασφάλεια.

Πριν από 20 χρόνια βεβαίως και δεν κλείδωνε κανένας την πόρτα του σπιτιού του. Σήμερα υπάρχει κανένα μέρος του κόσμου που κοιμούνται με ανοιχτές τις πόρτες; Αυτό γινόταν στην Κύπρο πριν από 30 – 40 χρόνια, όταν δεν υπήρχαν αλλοδαποί… Έβλεπες έναν στο δρόμο και έλεγες «ωωω αυτός είναι ξένος».

 Καμία παρέμβαση

Ο υπουργός Δικαιοσύνης απέρριψε ως ανυπόστατες φήμες που τον φέρουν να έχει ασκήσει την επιρροή του για τις πρόσφατες μεταθέσεις ατόμων της ΥΚΑΝ σε συγκεκριμένες υπηρεσίες. «Δεν έκανα καμία παρέμβαση και πρώτη φορά ακούω τέτοιο πράγμα». Οι μεταθέσεις όπως σημείωσε είναι θέμα του αρχηγού αστυνομίας και ουδείς επιτρέπεται να παρέμβει.

Ο άγνωστος «Χ»

Ο υπουργός Δικαιοσύνης παρά τις επίσημες δηλώσεις εκ μέρους της αστυνομίας για την ποσότητα των 12 κιλών ναρκωτικών που «χάθηκαν» στην Αραδίππου, δηλώνει πως αυτά μπορεί να ήταν περισσότερα ή λιγότερα. Επίσης δεν αποδέχεται ότι τα ναρκωτικά εισήχθησαν με οδηγίες και επίβλεψη της ΥΚΑΝ, αλλά δεν είναι σε θέση να απαντήσει γιατί δεν υπήρξε καμία αναφορά στον άνθρωπο που έφερε τα ναρκωτικά και τα παρέδωσε στον έμπορο που διέφυγε. Γιατί αυτός δεν συνελήφθη; Διέφυγε και αυτός;  Ο υπουργός δηλώνει πως δεν είναι ο αρμόδιος να απαντήσει «Εγώ μπορεί να ξέρω…» κατέληξε με νόημα.

Βάφτισαν τις απειλές... δικαίωμα

Τεύκρος, Πράξανδρος, Μόδεστος, Ευαγόρας, Ονήσιλλος, Ρίμαχος... Αυτά είναι τα ονόματα των διαχειριστών της ιστοσελίδας στην οποία δημοσιεύθηκε το απειλητικό κείμενο. Ουδείς από αυτούς εμφανίστηκε για να υπερασπιστεί την «ελευθερία» έκφρασης

Η έννοια της ελευθερίας έκφρασης φαίνεται πως στην Κύπρο του 2010 χρειάζεται επαναδιατύπωση. Σύμφωνα με όλους όσοι έσπευσαν να παρουσιάσουν ως δικαίωμα έκφρασης τη διατύπωση απειλών εναντίον του δημοσιογράφου Μακάριου Δρουσιώτη, θα πρέπει να θεμελιωθεί ως δημοκρατικό δικαίωμα ο τραμπουκισμός του κάθε ανώνυμου χρήστη του διαδικτύου. Η υπόθεση της έρευνας εναντίον του δικηγόρου Ξενή Ξενοφώντος, προφανώς, ουδεμία σχέση έχει με την ελευθερία του λόγου και τη διατύπωσης άποψης. Η έρευνα αφορά συγκεκριμένο κείμενο σε blog του οποίου φέρεται ως διαχειριστής ο κ. Ξενοφώντος και σε αυτό διατυπώνονται σαφείς απειλές κατά του δημοσιογράφου Μακάριου Δρουσιώτη.

Έβγαλε πόρισμα!
Ο γενικός εισαγγελέας Πέτρος Κληρίδης σε χθεσινές δηλώσεις του επιχείρησε ευθεία παρέμβαση στη διεξαγωγή της αστυνομικής έρευνας, εκφράζοντας αμφιβολία για το εάν έχει διαπραχθεί ποινικό αδίκημα. Ο κ. Κληρίδης δεν προέβη στην εκτίμηση αυτή έχοντας μπροστά του στοιχεία ή έκθεση από την αστυνομία, η οποία συνεχίζει την έρευνα... Κατέληξε στο συμπέρασμα της μη ύπαρξης ποινικού αδικήματος από τα όσα ειπώθηκαν στο ραδιόφωνο!. Συγκεκριμένα, είπε χθες το πρωί στο ΡΙΚ: «Εγώ λέγω πως με αυτά τα στοιχεία, τα οποία ακούω από το πρωί να λέγονται, είναι αμφίβολο, ναι και το λέγω, αν υπάρχει ποινικό αδίκημα». Ωστόσο, ήταν ο κ. Κληρίδης που παρέπεμψε τον Μακάριο Δρουσιώτη στην αστυνομία για να καταγγείλει την υπόθεση, έχοντας γνώση του απειλητικού κειμένου. Μάλιστα, σε επιστολή του στις 10 Μαρτίου εξέφραζε τη βεβαιότητα ότι θα ασκηθεί ποινική δίωξη σε περίπτωση που από την έρευνα διαπιστωθεί η διάπραξη ποινικού αδικήματος. Πριν, όμως, ολοκληρωθεί η έρευνα έβγαλε αθωωτικό πόρισμα.

Κουκούλα-watch
Η ιστοσελίδα christofias-watch, στην οποία δημοσιεύθηκε το απειλητικό κείμενο, αναφέρει πως διαχειριστής της είναι η «Επιτροπή για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Κύπρο». Αν κάποιος επισκεφθεί την ιστοσελίδα της επιτροπής και αναζητήσει τα μέλη της, θα πληροφορηθεί ότι όλοι ανεξαιρέτως φοράνε «κουκούλα» ώστε να απειλούν ανώνυμα. Ποια είναι τα μέλη της επιτροπής; Τεύκρος, Πράξανδρος, Μόδεστος, Ευαγόρας, Ονήσιλλος, Ρίμαχος ! Όταν κάποιοι, λοιπόν, υποστηρίζουν ότι ο Μ. Δρουσιώτης θα μπορούσε να κάνει αγωγή λιβέλου, απλώς παραπλανούν, αφού γνωρίζουν ότι ουδείς πολίτης μπορεί να αποκαλύψει την πραγματική ταυτότητα ενός θρασύδειλου στο διαδίκτυο. Το επίμαχο κείμενο γράφτηκε από κάποιον «Ρήγα», ο οποίος, παρά το τεράστιο θέμα που δημιουργήθηκε, δεν εμφανίστηκε για να υπερασπιστεί το δικαίωμά του να απειλεί ελεύθερα!

Κανένα πολιτικό κίνητρο
Τόσο ο γενικός εισαγγελέας, όσο ο υπουργός Δικαιοσύνης και ο εκπρόσωπος της αστυνομίας, απέρριψαν τα περί πολιτικής δίωξης, ξεκαθαρίζοντας πως δεν υπήρξε καμία πολιτική παρέμβαση. Ο κ. Κληρίδης υποστήριξε ότι το κείμενο αποτελεί ένα ελεεινό ρυπαρογράφημα, αλλά ο ίδιος θεωρεί ότι στερείται σοβαρότητας και δεν θα έπρεπε να ανησυχήσει τον Μ. Δρουσιώτη. Αν και ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι δεν γνώριζε τίποτα για την έρευνα στην οικία του Ξενή Ξενοφώντος, εντούτοις, η αστυνομία έλαβε το πράσινο φως από τη Νομική Υπηρεσία και ενήργησε στη βάση δικαστικού διατάγματος.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Λουκάς Λουκά, σημείωσε χθες πως υπάρχει πλήρης ελευθερία έκφρασης, αλλά «όπου υπάρχουν αδικήματα και καταγγελίες για συγκεκριμένα αδικήματα, η αστυνομία έχει υποχρέωση να τα διερευνήσει». Ο εκπρόσωπος της αστυνομίας, Μιχάλης Κατσουνωτός, απέρριψε τα περί πολιτικής δίωξης και ανέφερε πως μετά την καταγγελία κρίθηκε πως υπήρχε σοβαρός λόγος για περαιτέρω διερεύνηση της υπόθεσης, γι΄ αυτό και εξασφαλίστηκε άδεια από το δικαστήριο για αποκάλυψη των τηλεπικοινωνιακών δεδομένων του δικηγόρου.

Να σταματήσει η έρευνα
Ο δικηγόρος του Ξενή Ξενοφώντος, Χρήστος Κληρίδης, υποστήριξε πως μετά την ξεκάθαρη δήλωση του γενικού εισαγγελέα ότι δεν προκύπτει θέμα διάπραξης ποινικού αδικήματος, η αστυνομία οφείλει να διακόψει την έρευνα και να επιστρέψει στον πελάτη του τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Ο κ. Κληρίδης, επικαλούμενος και πάλι το γενικό εισαγγελέα, ισχυρίστηκε ότι η απειλή εναντίον του Μ. Δρουσιώτη, με βάση νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, θα μπορούσε ανενεργός απειλή ή «ψευδοαπειλή». Υποστήριξε πως, αν η αστυνομία δεν συμμορφωθεί, τότε θα προσφύγει η πλευρά του κ. Ξενοφώντος στη δικαιοσύνη. Ο κ. Χρήστος Κληρίδης υποστήριξε ότι το συμβάν μετατράπηκε σε μπούμερανγκ εναντίον των κυβερνώντων και ενδεχομένως να έχουν και συνέπειες όσοι προωθούν τη διαδικασία της έρευνας. Τέλος, ανέφερε πως ο Μ. Δρουσιώτης θα πρέπει να σταματήσει να βλέπει φαντάσματα, γιατί δεν διατρέχει κανένα κίνδυνο, αλλά κίνδυνο διατρέχει η ελευθερία του λόγου.

Έτσι είναι η ελευθερία λόγου
Αυτό υπερασπίζουν;
Επειδή έγινε πολύς λόγος για την υπεράσπιση της ελευθερίας έκφρασης, αναδημοσιεύουμε το κείμενο για το οποίο έκανε την καταγγελία ο Μακάριος Δρουσιώτης:
«Αν ο Μαγάριος ζούσε στην Ιρλανδία και αντί σφογγοκωλάριος των Εγγλέζων και Τούρκων εδώ, ήταν σφογγοκωλάριος των Εγγλέζων εκεί, θα τον είχαν καθαρίσει από χρόνια τώρα και δεν θα τον ήξερε κανένας. Αν ο Μαγάριος ζούσε στην κατεχόμενη Ελλάδα του ΄40 και αντί σφογγοκωλάριος των Εγγλέζων και Τούρκων εδώ, ήταν σφογγοκωλάριος των Γερμανών εκεί, θα τον είχαν καθαρίσει και δεν θα τον ήξερε κανένας. Συμπέρασμα: Μόνο στην Κύπρο μπορεί να ζήσει ο Μαγάριος. Που οι προδότες, οι δωσίλογοι, τα γιουσουφάκια, οι πουτάνες και οι σφογγοκωλάριοι του κατακτητή (και το συγκεκριμένο ανθρωπάκι της ντροπής τα συνδυάζει όλα) μπορούν και πουλάνε μούρη. Φωτιά και τσεκούρι στους προδότες. Λάκκος με ασβέστη στους δωσίλογους». Αν αυτό το κείμενο θεωρείται «άποψη» και θα πρέπει να διαφυλαχθεί η ελευθερία να διατυπώνεται, τότε μάλλον οι λέξεις είχαν το νόημά τους.


Στις 6:30 για σκοπούς αιφνιδιασμού
H επιχείρηση της αστυνομίας με την έρευνα στο σπίτι του κ. Ξενή Ξενοφώντος επικρίθηκε έντονα λόγω της ώρας που επελέγη. Οι αστυνομικοί επισκέφθηκαν το σπίτι στις 6:30 το πρωί. Ο εκπρόσωπος της αστυνομίας, Μιχάλης Κατσουνωτός, ανέφερε πως η έρευνα έγινε με δικαστικό διάταγμα και δεν μπορεί να αμφισβητηθεί η νομιμότητά της. Όλα τα εντάλματα ερεύνης, είπε, εκτελούνται από τις 5 το πρωί έως και της 8 το βράδυ, εκτός εάν διατάξει διαφορετικά το δικαστήριο. Ο κ. Κατσουνωτός σημείωσε ότι τέτοιου είδους επιχειρήσεις πρέπει να έχουν το στοιχείο του αιφνιδιασμού και οι έρευνες να γίνονται στην παρουσία του ιδιοκτήτη της οικίας.
Αστυνομικές πηγές ανέφεραν ότι η διερεύνηση της υπόθεσης συνεχίζεται κανονικά καθώς δεν υπήρξε καμία οδηγία από το γενικό εισαγγελέα για τερματισμό της. Μόλις ολοκληρωθούν οι ανακρίσεις, ο φάκελος θα διαβιβαστεί στο γραφείο του γενικού εισαγγελέα, ο οποίος θα αποφανθεί (επισήμως) εάν έχουν διαπραχθεί ποινικά αδικήματα ή όχι. Όπως ανέφεραν οι ίδιες πηγές, η έρευνα στην οικία του κ. Ξενοφώντος έγινε μετά την αποκάλυψη της ηλεκτρονικής του διεύθυνσης (IP address) που έγινε με δικαστικό διάταγμα και με την έγκριση του γενικού εισαγγελέα. Μέσα από την έρευνα θα γίνει προσπάθεια να εντοπιστεί ο άνθρωπος με το όνομα «Ρήγας», που εμφανίζεται ς ο συγγραφέας του επίμαχου κειμένου.

Πολλά ποινικά αδικήματα
Ο δικηγόρος του Μακάριου Δρουσιώτη, Μιχάλης Παπαπέτρου, υποστήριξε σε δηλώσεις του ότι το κείμενο που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα christofias-wach παραβιάζει από την αρχή έως το τέλος όλα τα άρθρα του ποινικού κώδικα. Ο κ. Παπαπέτρου υποστήριξε ότι ο συνήγορος του κ. Ξενοφώντος επέλεξε να κάνει λόγο για πολιτική δίωξη επιχειρώντας να υψώσει τείχος προστασίας για τον πελάτη του. Ο κ. Παπαπέτρου τόνισε πως, όποιος γνωρίζει στοιχειωδώς την ελληνική γλώσσα, μπορεί να καταλάβει ότι το κείμενο αποτελεί ευθεία απειλή για τον κ. Δρουσιώτη λόγω των πολιτικών θέσεων που εκφράζει.

Υπήρξε διαρροή;
Ο δημοσιογράφος Μακάριος Δρουσιώτης εξέφρασε έκπληξη για την εκτίμηση του γενικού εισαγγελέα περί μη στοιχειοθέτησης ποινικού αδικήματος και άγνοια της υπόθεσης, σημειώνοντας πως ο ίδιος είχε αποστείλει στον κ. Πέτρο Κληρίδη το επίμαχο κείμενο και απευθύνθηκε στην αστυνομία με προτροπή του γενικού εισαγγελέα. Ο κ. Δρουσιώτης άφησε αιχμές για διαρροές από τη Νομική υπηρεσία, καθώς υποστήριξε ότι το απειλητικό κείμενο ήταν αναρτημένο στην ιστοσελίδα για περισσότερο από ένα μήνα και αποσύρθηκε αμέσως μετά την επιστολή που ο ίδιος έστειλε στον κ. Πέτρο Κληρίδη. Τέλος, ο Μ. Δρουσιώτης ξεκαθάρισε πως ο ίδιος στην καταγγελία του δεν έκανε αναφορά σε κανένα όνομα, αλλά μόνο στην ιστοσελίδα στην οποία είχε δημοσιευθεί το κείμενο.

ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΛΑΤΖΗΣ