Συνέντευξη στον Μανώλη Καλατζή (Εφημερίδα "Πολίτης")
Η Ηλιάνα Νικολάου, είναι η γυναίκα που ταύτισε το όνομα της με τον θεσμό του Επιτρόπου Διοικήσεως. Το πιο σημαντικό επίτευγμα της, είναι ότι κατάφερε να πείσει τους πολίτες πως η εξουσία δεν είναι ανεξέλεγκτη και όταν «συλλαμβάνεται» αυθαιρετούσα καλείται να δώσει λόγο και να συμμορφωθεί. Συγκρούστηκε με αυτό που όλοι έχουμε μάθει να ονομάζουμε «σύστημα», και απέδειξε ότι δεν είναι ανίκητο. Στο πρώτο μέρος της συνέντευξης που παραχώρησε στον «Π», ξεκαθαρίζει ότι αυτοί που αναζητούν δικαιολογίες, υποστηρίζοντας ότι οι συστάσεις της είναι μόνο συμβουλευτικού χαρακτήρα, πρέπει να το ξεχάσουν, γιατί οφείλουν να συμμορφώνονται, όχι με τις υποδείξεις της, αλλά με τη νομιμότητα.
Μιλάει επίσης για τις ευρείες αρμοδιότητες τις οποίες έχει αναλάβει το Γραφείο της παρά την μείωση του προσωπικού. Απαντάει και σε όσους την κατηγορούν για συμβολή στην δήθεν αποθράσυνση των αλλοδαπών με τις θέσεις που κατά καιρούς παίρνει υπερασπιζόμενη τα δικαιώματα τους.
Βάρος στα ανθρώπινα δικαιώματα
Κα Νικολάου συμπληρώνεται σύντομα την δεύτερη σας θητεία ως Επίτροπος Διοικήσεως. Ο θεσμός έχει αλλάξει κατεύθυνση δεδομένου ότι από τότε που αναλάβατε πριν από 12 χρόνια, στην πορεία επιφορτιστήκατε με πολλά καινούργια καθήκοντα;
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν προκύψει θεμελιακές αλλαγές στον θεσμό. Το 1998 το Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως ήταν μια μικρή υπηρεσία που ασχολείτο, και σωστά για τα τότε δεδομένα, με υποθέσεις κακοδιοίκησης. Σήμερα, θα τολμούσα να πω, έχουμε μπροστά μας μια εντελώς διαφορετική, μια άλλη υπηρεσία.
Ποιες ήταν οι αλλαγές που διαφοροποίησαν τον ρόλο του θεσμού;
Η πρώτη ήταν, η αναγνώριση του δικαιώματος αυτεπάγγελτης παρέμβασης, που μας έδωσε το δικαίωμα να υπερβούμε τα όρια εξέτασης του ατομικού παραπόνου και να κάνουμε συστημικές έρευνες. Δηλαδή να εξετάσουμε παθογένειες του συστήματος και της διοίκησης προσβλέποντας πάντα σε αυτό που ονομάζουμε καλύτερο κράτος.
Οι εκθέσεις που έχουν υποβληθεί ως αποτέλεσμα αυτεπάγγελτων ερευνών πιστεύω πως στο σύνολό τους αποτελούν εγχειρίδιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Το Γραφείο σας ανέλαβε και δύο ακόμα ανεξάρτητες Αρχές. Αυτήν της Ισότητας και αυτήν κατά του Ρατσισμού και των Διακρίσεων.
Ναι. Και θεωρώ ότι το 2004, υπήρξε για το λόγο αυτό κομβικό σημείο στην εξέλιξη του θεσμού. Ήμουν νομίζω, ο πρώτος Ombudsman που αναλάμβανε αυτές τις αρμοδιότητες και πρέπει να πω πως ήταν ένα ρίσκο, αφού υπήρχε ο κίνδυνος ενδεχομένου αποπροσανατολισμού αλλά και η προοπτική εμβάθυνσης στο αντικείμενο του.
Σήμερα μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι οι δύο Αρχές υπήρξαν μια δυναμική ανανέωση για το Θεσμό και ο τρόπος με τον οποίο ο Θεσμός μπόρεσε να τις ενσωματώσει υπήρξε ευεργετικός και για τον ίδιο και για τις Αρχές.
Προσφάτως, σας ανατέθηκαν και τα καθήκοντα του ΕΘΝΟΠΑΔ.
Οι νέες αρμοδιότητες, αντιμετωπίζονται με το ίδιο προσωπικό;
Από το Γραφείο μου έχουν αποσπαστεί λειτουργοί, στο πλαίσιο της οικονομικής περισυλλογής. Αν και αναλάβαμε νέες αρμοδιότητες, θα πρέπει να σας πως ότι ο προϋπολογισμός του παραμένει μειωμένος. Να προσθέσω όμως ότι θεωρώ πως η ανάθεση των αρμοδιοτήτων του ΕΘΝΟΠΑΔ στον Επίτροπο Διοικήσεως είναι τιμητική για το Γραφείο και στην πράξη αποτελεί αναγνώριση της συνεισφοράς του θεσμού στην προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Υποχρέωση η συμμόρφωση
Ο Επίτροπος Διοικήσεως, ως εκ της φύσεως του θεσμού, βρίσκεται σε μία μόνιμη τριβή και ίσως κάποτε αντιπαράθεση με τις κρατικές υπηρεσίες και την εκτελεστική εξουσία. Αυτό σας δημιουργεί προβλήματα;
Κατά καιρούς, ναι. Ίσως γιατί δεν έχει γίνει απολύτως αντιληπτό ότι ο θεσμός δεν έχει σχέση με την όποια εκτελεστική εξουσία, γιατί έχει μπροστά του την κάθε εκτελεστική εξουσία που με τη σειρά του θα έπρεπε να αποδέχεται το θέμα και το ρόλο που το ίδιο το κράτος του έχει αναθέσει και που είναι ακριβώς η επισήμανση αδυναμιών, κακών χειρισμών και όχι ο εξωραϊσμός της εικόνας του κράτους.
Θεωρώ πάντως ότι τα προβλήματα «τριβής» που αναφέρετε έχουν στον πιο μεγάλο βαθμό ξεπεραστεί.
Το γεγονός ότι κάποιες υπηρεσίες αρνούνται να συμμορφωθούν, εδράζεται και στο ότι η υλοποίηση των εισηγήσεων σας δεν είναι υποχρεωτική.
Αυτό είναι εντελώς εξωπραγματικό. Το ακούω κάποτε και γω και με έχει ενοχλήσει γιατί φανερώνει μια προσπάθεια υποτίμησης του Θεσμού. Οι εισηγήσεις του Επιτρόπου δεν είναι συμβουλευτικού χαρακτήρα. Είναι εκεί για να υλοποιούνται. Δηλαδή θα πρέπει να απειλείς κάποιον ότι θα πάει φυλακή για να συμμορφωθεί με τη νομιμότητα; Τα περί συμβουλευτικού χαρακτήρα, δεν έχουν κανένα νόημα. Οι υπηρεσίες οφείλουν να συμμορφώνονται, όχι γιατί το απαιτεί η Επίτροπος Διοικήσεως, αλλά γιατί αυτό απαιτεί η νομιμότητα.
Δικαιώματα έχουν όλοι
Έχετε επικριθεί για τις θέσεις που έχετε πάρει έναντι της προστασίας των δικαιωμάτων των αλλοδαπών, είτε πρόκειται για παράνομους μετανάστες, είτε για νόμιμους, είτε για αιτητές πολιτικού ασύλου, είτε για οικιακές βοηθούς… Από κάποιους κατηγορηθήκατε ότι συμβάλλεται στην «αποκυπριοποίηση» της Κύπρου.
Η «αποκυπριοποίηση» είναι ένας σχετικός όρος και ιδιαίτερα μετά την ένταξη μας στην Ε.Ε. Να υπενθυμίσω κάτι που είναι βέβαιο ότι δεν έχει στόχο την «αποκυπριοποίηση». Το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960, στην κατοχύρωση και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν αναφέρεται σε Κύπριους πολίτες. Θεωρώ πως αποτελεί απόδειξη προοδευτικότητας το γεγονός ότι χρησιμοποιεί των όρο «πάντες», χωρίς καμία αναφορά σε φυλή, χρώμα, καταγωγή, θρησκεία και πεποιθήσεις. Ο όρος «πάντες», σημαίνει πως όσοι βρίσκονται στο έδαφος και την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας απολαμβάνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα που κατοχυρώνει ο καταστατικός μας χάρτης. Στα πλαίσια αυτά κινείται και ο Επίτροπος.
Όσοι βρίσκονται στην Κύπρο νόμιμα.
Όχι μόνο. Και βέβαια μιλώ για μετανάστες και σε καμία περίπτωση αυτό δεν αφορά του εποίκους, γιατί ο τρόπος που οι τελευταίοι έχουν έρθει και εξακολουθούν να παραμένουν παραβιάζουν το ίδιο το Σύνταγμα.
Υπάρχουν ευρωπαϊκές οδηγίες που μας υποχρεώνουν να προστατεύουμε τους αιτητές ασύλου. Έχουμε υποχρέωση να τους στηρίζουμε οικονομικά, δεν τους βοηθούμε από μεγαλοψυχία. Σήμερα έχει μειωθεί σημαντικότατα ο αριθμός των αιτητών ασύλου, κάτι που σημαίνει ότι δεν είναι μεγάλος ο κύκλος των προσώπων που τυγχάνουν οικονομικής βοήθειας από το κράτος. Να σημειώσω εδώ ότι προωθείται τροποποίηση του Νόμου περί Δημοσίων Βοηθημάτων, ώστε η κατανομή να είναι πιο δίκαιη.
Υπάρχει η αίσθηση ότι δεν θα πρέπει να είμαστε ιδιαιτέρως ελαστικοί στην αποδοχή μεταναστών, γιατί είμαστε μικρός τόπος, υπό ημικατοχή και με δεδομένο τον εποικισμό κινδυνεύουμε με αλλοίωση της δημογραφικής σύνθεσης και στις ελεύθερες περιοχές.
Υπάρχει μία βάση σ’ αυτό. Δηλαδή ότι ο τόπος θα πρέπει να δέχεται τους ξένους σύμφωνα με τις αντοχές του. Από κει και πέρα όμως υπάρχει μια τάση υπερβολής, μια προσπάθεια υπερμεγέθυνσης του κινδύνου, ώστε να δημιουργηθεί αρνητική διάθεση του πολίτη απέναντι στους αλλοδαπούς.
Ο μετανάστης μετατρέπεται σε αποδιοπομπαίο τράγο και ευθύνεται για όλα τα κακά. Οι μεταναστευτικές ροές είναι μια αναπόφευκτη πραγματικότητα στο σύγχρονο κόσμο και πιστεύω πως όταν αντιμετωπίζεται με δημοκρατικό, δίκαιο και αλληλέγγυο τρόπο μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην κοινωνία, την οικονομία και τον πολιτισμό.
Κάποιοι ίσως θα έλεγαν ότι «καλά τα λέει η Επίτροπος», αλλά ας έρθει να ζήσει στην παλιά Λευκωσία και τότε θα δούμε τι άποψη θα διαμορφώσει για τους αλλοδαπούς.
Δέχομαι ότι υπάρχουν προβλήματα και είναι ευθύνη του κράτους να τα εντοπίσει και να τα λύσει. Δεν μπορείς όμως να λύνεις τα προβλήματα με επιχειρήσεις «σκούπα» και ανθρωπομαζώματα. Ούτε να αρνείσαι την ανθρώπινη συνύπαρξη απλά για πρακτικούς λόγους και διευκολύνσεις.
Δεν βαίνουν όλα καλώς…
Στο παρελθόν κατηγορηθήκατε για διασυρμό της Κυπριακής Δημοκρατίας, λόγω των επισημάνσεων σας, όπως για παράδειγμα εκείνες για το εμπόριο ανθρώπων με στόχο τη σεξουαλική εκμετάλλευση.
Ναι. Και πολύ έντονα μάλιστα. Μια σύγχρονη δημοκρατία όμως δεν μπορεί να έχει ταμπού καθωσπρεπισμού και να φοβάται την πραγματική της εικόνα. Όταν έγινε η Έκθεση για την εμπορία γυναικών, η πρώτη αντίδραση ήταν: «Όχι. Αυτά τα πράγματα δεν συμβαίνουν στη Κύπρο».
Η Κύπρος ως μικρή κοινωνία έχει μια αυτάρκεια και αυταρέσκεια που συντηρεί την ψευδαίσθηση ότι τα πάντα βαίνουν καλώς στον τόπο μας. Έχουμε όμως όλα τα προβλήματα που έχουν όλα τα κράτη. Και αυτό είναι φυσιολογικό. Η Έκθεση για την εμπορία γυναικών είχε γίνει το 2001 και οι τότε «καλλιτεχνικοί πράκτορες» ζητούσαν την παραίτηση μου, ενώ κάποιοι υποστήριζαν ότι η Κύπρος είχε εκτεθεί διεθνώς. Πως εξέθεσα την Κύπρο, όταν οι ξένοι ήταν πιο ενημερωμένοι από εμάς για το θέμα;
Η Έκθεση που υποβλήθηκε είχε σκοπό να δείξει υπευθυνότητα και διάθεση αναγνώρισης του προβλήματος και άρα σωστής αντιμετώπισης και επίλυσης του.
Οι εξελίξεις που ακολούθησαν και η συστηματική ενασχόληση της Πολιτείας για την καταπολέμηση της εμπορίας και την προστασία των θυμάτων δικαιώνουν τη θέση του Επιτρόπου Διοικήσεως.
Δυστυχώς ακόμα δέρνουν
Κα Νικολάου, κατά καιρούς κατηγορηθήκατε ότι με τις εκθέσεις σας «δέσατε τα χέρια της Αστυνομίας». Μάλιστα κάποιοι λένε ότι, κάποτε η Αστυνομία μπορούσε να δώσει και ένα μπάτσο, αλλά τώρα δεν μπορεί να ακουμπήσει κανέναν για να επιβάλλει την τάξη.
Αν έχει γίνει κάτι τέτοιο, πρόκειται για επίτευγμα και είμαι περήφανη για αυτό.
Δεν είμαι σίγουρη όμως ότι έχω δέσει τα χέρια της Αστυνομίας, αφού εξακολουθώ να δέχομαι παράπονα για κακοποιήσεις πολιτών. Ο Επίτροπος Διοικήσεως επιδιώκει να δημιουργήσει μια κουλτούρα σεβασμού των δικαιωμάτων του πολίτη ως πάγια πολιτική για όλες τις υπηρεσίες και φυσικά ιδιαίτερα θα έλεγα για την Αστυνομία.
Έχετε ασχοληθεί πολλές φορές με τις πρακτικές μελών της αστυνομίας, και ουκ ολίγες φορές βρεθήκατε σε αντιπαράθεση με την ηγεσία της.
Από τις πιο σημαντικές εκθέσεις που έχει κάνει το Γραφείο μου και τις φιλοξενούσε ο ευρωπαίος Ombudsman για πολλές μέρες στην ιστοσελίδα του, είναι αυτές που έχουν προκαλέσει την οργή της δικής μας Αστυνομίας. Μιλώ για τις εκθέσεις που αναφέρονταν στον τρόπο δράσης της αστυνομίας σε μαζικές εκδηλώσεις, και είχαν δημιουργήσει και ένταση μεταξύ του τότε Αρχηγού της Αστυνομίας και του Επιτρόπου Διοικήσεως. Πρόκειται για θέματα που ισχύουν και σήμερα και θα ήθελα η Αστυνομία να θυμάται τις Εκθέσεις αυτές κάθε φορά που κάνει παρόμοιου τύπου επιχειρήσεις. Όταν χρειάζεται να μπει σε σπίτια πολιτών, να θυμάται το άσυλο της κατοικίας που προστατεύεται από το Σύνταγμα. Όταν χρειάζεται να κάνει συλλήψεις, να θυμάται το καθήκον της απέναντι σε ανήλικους παραβάτες.
Οι Εκθέσεις του Επιτρόπου είναι απλά υπόμνηση του πραγματικού ρόλου της Αστυνομίας και των ορίων της δράσης της.
Όπισθεν στις Φυλακές
Προβλήματα φαίνεται να υπάρχουν και στις Φυλακές. Έχετε κάνει μια σειρά αυτεπάγγελτων ερευνών. Υπάρχει συμμόρφωση με τις εισηγήσεις σας;
Οι πιο πολλές αυτεπάγγελτες παρεμβάσεις αφορούν το Σωφρονιστικό Σύστημα και τις θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικές. Φοβάμαι όμως πως αυτή τη στιγμή θα πρέπει να μιλήσω για οπισθοδρόμηση. Σε όλες τις προσεγγίσεις στόχος ήταν η διασφάλιση της έκτισης της ποινής όπως προνοεί ο νόμος, δηλ. χωρίς να επισωρεύονται περισσότερα προβλήματα στους κατάδικους. Η στέρηση της ελευθερίας δεν συνοδεύεται κατ’ ανάγκη και από άλλες επαχθείς για τον κρατούμενο καταστάσεις.
Σήμερα υπάρχει μια αρνητική κατάσταση. Μια έκθεση που θα υποβληθεί αυτές τις μέρες αφορά ακόμα και το θέμα της πρόσβασης του Επιτρόπου στις Κεντρικές Φυλακές, υπό το φως και των νέων αρμοδιοτήτων του Εθνικού Μηχανισμού για την Πρόληψη της Κακομεταχείρισης και των Βασανιστηρίων. Στην πρόσβαση του Επιτρόπου Διοικήσεως στις Φυλακές δεν υπήρξε ποτέ θέμα αλλά σήμερα αντιμετωπίζουμε πρόβλημα. Πρόβλημα εντοπίζεται σε σχέση με τα κιβώτια παραπόνων που αλλάζουν θέσεις, αλλάζουν τρόπους και μεθόδους συλλογής των παραπόνων. Είναι πρώτιστα θέμα ανεξαρτησίας του θεσμού και διασφάλισης της άμεσης και ανεμπόδιστης πρόσβασης.
«Ότι κάηκε, κάηκε σωστά»
Κατηγορήστε ακόμη ότι με τις απόψεις που έχτε διατυπώσει σε κάποιες εκθέσεις σας έχετε συμβάλλει στην «χαλάρωση των ηθών».
Κατά ποιον τρόπο;
Αναφέρομαι στις εκθέσεις για τα δικαιώματα ομοφυλοφίλων και την ανάγκη νομικής κατοχύρωσης των σχέσεων ατόμων του ιδίου φύλου.
Μάλιστα. Παρόμοιες κατηγορίες είχα ακούσει και ως Πρόεδρος του Οικογενειακού Δικαστηρίου όταν υποστήριζα το συναινετικό διαζύγιο, λέγοντας πως δεν μπορούν να παραμένουν δύο άνθρωποι δεμένοι τυπικά, σ’ ένα γάμο που έχει πάψει να υφίσταται και παρά τη θέληση τους. Και τότε θεωρούσαν κάποιοι ότι πλήττεται ο θεσμός της νόμιμης οικογένειας. Σήμερα λοιπόν δεν μου προκαλούν την ίδια αίσθηση αυτές οι κατηγορίες. Ο Γιώργος Σεφέρης είπε: «ότι κάηκε, κάηκε σωστά». Δηλαδή δεν μπορούμε να κρατούμε στάσιμες καταστάσεις που ο χρόνος τις αλλάζει και να εμμένουμε σ’ αυτές.
Η σύγχρονη κοινωνία αναγνωρίζει σε κάθε άνθρωπο το δικαίωμα των δικών του προσωπικών επιλογών. Είναι θέμα ελευθερίας. Ότι είναι ανθρώπινο, δεν είναι κατ’ ανάγκη κακό. Και νομίζω πως δεν πρέπει να κλείνουμε τα μάτια μας στις πραγματικότητες. Αν δύο άτομα του ιδίου φύλου συμβιώνουν στην πράξη η απλή αναγνώριση αυτής της συμβίωσης, σε τι διαφοροποιεί την κατάσταση;
Έχετε έρθει ποτέ σε συνειδησιακή σύγκρουση με απόψεις που διατυπώνεται ως Επίτροπος Διοικήσεως, γιατί ενδεχομένως οι δικές προσωπικές απόψεις να είναι διαφορετικές;
Ο θεσμός του Επιτρόπου Διοικήσεως με έχει επηρεάσει πάρα πολύ. Έχω μάθει να αδειάζω το μυαλό μου από τις δικές μου προσωπικές απόψεις όταν διερευνώ ένα θέμα. Κάποιες φορές, υπάρχουν πράγματα που μπορεί να μην μου αρέσουν, και προσωπικά έχω το δικαίωμα να μην τα επιλέξω. Το κριτήριο όμως, δεν είναι τι αρέσει και τι όχι, σε μένα. Τις δικές μου απόψεις τις περιορίζω στον εαυτό μου. Έτσι δεν έχω καμία συνειδησιακή σύγκρουση. Ξέρω τι δεν θα επέλεγα εγώ, αλλά αυτό δεν είναι λόγος για να επηρεάσω την απόφαση που πρέπει να πάρω.
Όταν εξοργίζομαι σταματάω
Υπήρξατε δικηγόρος, δικαστής, τώρα Επίτροπος Διοικήσεως και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο. Τι από όλα αυτά σας εκφράζει περισσότερο;
Νομίζω πως είμαι λίγο από όλα. Αξιοποιώ όλες τις εμπειρίες που έχω αποκομίσει για να πάω παρακάτω. Σε αυτό νομίζω ότι μοιάζω με τον θεσμό. Δηλαδή δεν φτάνω ποτέ σ’ ένα τέρμα και θέλω να βλέπω τον δρόμο ανοιχτό.
Θα μπορούσατε να είστε δικαστής σε Κακουργιοδικείο στέλνοντας κόσμο στη φυλακή;
Το ποινικό δίκαιο με ενδιαφέρει πάρα πολύ, γιατί έχει να κάνει με τις ελευθερίες του ατόμου. Ναι θα μπορούσα να είμαι και δικαστής Κακουργιοδικείου. Στο παρελθόν όταν το Κακουργιοδικείο συστάθηκε για πρώτη φορά, είχα ερωτηθεί σχετικά. Απλώς προτίμησα το Οικογενειακό Δικαστήριο. Οι αρχές του ποινικού δικαίου, δεν έχουν να κάνουν με το αν στέλνεις κάποιον στη φυλακή ή όχι, το ενδιαφέρον έγκειται στη σωστή εξισορρόπηση της πράξης και του χαρακτήρα του ατόμου και αυτό είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη και άρα ενδιαφέρουσα κατάσταση. Και νομίζω ξεχνούμε την εμπλοκή του Επιτρόπου σε επί μέρους θέματα του ποινικού Δικαίου όπως η έκτιση της ποινής.
Όταν διερευνάτε κάποιοι παράπονο, τυχαίνει να εξοργιστείτε από τα ευρήματα;
Μερικές φορές εξοργίζομαι και εκεί σταματώ. Περιμένω να φύγει η συναισθηματική φόρτιση και να δω τα πράγματα πιο αντικειμενικά. Μην ξεχνάτε ότι κάνω διαμεσολάβηση και αυτό χρειάζεται νηφαλιότητα.
Νομικός… λόγω λατινικών
Αν δεν ακολουθούσατε την νομική, με τι θα θέλατε να ασχοληθείτε;
Μα δεν ήθελα να γίνω νομικός. Προοριζόμουν για φιλόλογος. Ως μαθήτρια είχα επίδοση στη λογοτεχνία και στα φιλολογικά μαθήματα. Όμως δεν μου άρεσαν τότε τα λατινικά, τα οποία αγάπησα αργότερα στο Ρωμαϊκό Δίκαιο. Επέλεξα τη Νομική κατά τύχη, ως κάτι πιο σύγχρονο. Μου πήρε τρία χρόνια για να καταλάβω ότι θα έπρεπε να γίνω δικηγόρος. Στα τρία πρώτα χρόνια στο πανεπιστήμιο παρακολουθούσα και μαθήματα φιλολογίας, δημοσιογραφίας και παρακολούθησα δραματικές σχολές όπου είχα φίλους. Χρωστώ απέραντη ευγνωμοσύνη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για τα πολλά «κεντρίσματα» που μου έχει δώσει. Νομίζω πάντως πως αν γύριζα πίσω θα επέλεγα ξανά τη Νομική, ενσυνείδητα αυτή τη φορά.
Ελεύθερο χρόνο έχετε;
Ο Επίτροπος έχει φορτωμένο πρόγραμμα αλλά δεν λειτουργώ ως υπάλληλος της αποικιοκρατίας. Εκτός από το Γραφείο έχω και άλλες προσωπικές ασχολίες. Το χρόνο μου νομίζω πως έχω καταφέρει να τον διαχειρίζομαι σωστά. Δεν νοιώθω ότι στερούμαι κάτι για να υπηρετώ τον θεσμό. Εξάλλου ο Επίτροπος Διοικήσεως αφεαυτού συνεπάγεται ένα αίσθημα ελευθερίας.
Η «Υγεία»… ασθενεί
Από τις ετήσιες εκθέσεις σας και ιδιαιτέρως από την τελευταία φαίνεται πως το μεγαλύτερο πρόβλημα συνεργασίας το αντιμετωπίζετε με το Υπουργείο Υγείας. Παρατηρείται κάποια βελτίωση;
Έχουμε εξαντλήσει έως τώρα τα όρια που επιτρέπει η διοικητική έρευνα, για να υποβληθούν κάποιες εισηγήσεις που αποτελούν εργαλείο στα χέρια της αρμόδιας υπηρεσίας να προχωρήσει πιο κάτω.
Αναφέρομαι ειδικότερα στην πρόσφατη έρευνα για την ιατρική αμέλεια που δείχνει πόσο ο Θεσμός μπορεί να είναι αρωγός στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Υπουργείο. Μικρά βήματα βελτίωσης έχουν γίνει.
Αναμένουμε όμως την άμεση και πιο αποτελεσματική ανταπόκριση. Η σοβαρότητα του αντικειμένου, η ανθρώπινη ζωή, δε χωρεί συμβιβασμούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου